สนามอุตุนิยมวิทยา มีขนาด กว้าง 6 เมตร ยาว 9 เมตร (หรือ กว้าง 20 ฟุต ยาว 30 ฟุต)
เครื่องมือที่ใช้ในการตรวจอากาศผิวพื้น-การบินและชั้นบนแบบทั่วไป
เตรื่องมือตรวจอากาศผิวพื้น
|
|||||||
บาโรมิเมตร (Barometer) |
เครื่องมือที่ใช้วัดความกดอากาศคือ " บาโรมิเตอร์ " (Barometer)
แบ่งออกเป็น  บาโรมิเตอร์แบบปรอท (Mercury Barometer) เป็นบาโรมิเตอร์มาตราฐานที่ใช้กันอยู่ทั่วไปแบ่งออกเป็น บาโรมิเตอร์แบบคิว (Kew Barometer) เป็นแบบที่กะปุกปรอทติดแน่นตายตัวอยู่กับลำหลอดแก้ว ไม่สามารถปรับแต่งระดับปรอทได้ จะแบ่งออกเป็นแบบใช้บนบกคือแบบ Kew Station และแบบที่ใช้ในทะเล Kew Marine บาโรมิเตอร์แบบฟอร์ติน (Fortin Barometer) เป็นแบบสามารถปรับแต่งระดับปรอทให้ผิวหน้ามาสัมผัสกับเข็มงาช้าง (ivory pointer) พอดี บาโรมิเตอร์แบบแอนเนอรอยด์ (Aneroid Barometer) เป็นบาโรมิเตอร์แบบเคลื่อนไหวสะดวกและพกพาได้อย่างสบาย เนื่องจากมีลักษณะเป็นกะปุกลูกฟูก เพราะภายในเป็นสูญญากาศ ไม่ใช่ปรอท
การวัดความกดนั้นจะวัดลงหาระดับน้ำทะเล เป็นค่ามาตราฐานซึ่งแต่ละที่จะไม่เท่ากัน แล้วแต่ภูมิประเทศ เรียกว่า " ความกดอากาศที่ระดับน้ำทะเลปานกลาง " (Mean Sea Level) หน่วยที่ใช้วัดความกดอากาศ คือ นิ้วปรอท มิลลิเมตร และมิลลิบาร์หรือ hPa (เรียกตามชื่อผู้ค้นพบคนแรก) |
||||||
แบบฟอร์ติน  |
แบบคิว |
||||||
 |
 |
||||||
อุณหภูมิอากาศ (Temperature)
|
เครื่องมือวัดอุณหภูมิของอากาศเรียกว่า"ไซโครมิเตอร์"(Dry-Wet Bulbs psychrometer) แบ่งออกเป็น เธอร์โมมิเตอร์แบบธรรมดาหรือแบบปรอท (Ordinary Thermometer) ใช้วัดอุณหภูมิทั่วไปของอากาศ อุณหภูมิตุ้มแห้ง (Dry) ดังรูปภาพ ด้านซ้ายมือ อุณหภูมิตุ้มปียก (Wet) ดังรูปภาพ ด้านขวามือจะมองเห็นผ้าและแก้วน้ำด้านมุมล่างขวามือสุด เธอร์โมมิเตอร์แบบแกว่ง (Whirling or Sling Thermometer) เธอร์โมมิเตอร์แบบถ่ายอากาศ (Ventilated Thermometer) หน่วยที่ใช้วัดอุณหภูมิเป็น องศาเซลเซียส (°C) และองศาฟาเรนไฮต์ (°F) สูตรเทียบค่าอุณหภูมิองศาฟาเรนไฮต์ เป็นองศาเซนเซียส คือ F=9/5C+32 (F = องศาฟาเรนไฮต์ , C = องศาเซลเซียส) |
 |
เธอร์โมมิเตอร์สูงสุด (Maximum Thermometer) เป็นแบบปรอทใช้วัดอุณภูมิสูงที่สุดประจำวัน ตัวเธอร์โมมิเตอร์ จะมีคอตีบด้านใต้สเกลล่างสุด เมื่ออุณหภูมิลดลงปรอทจะไม่สามารถไหลย้อนกลับ และต้องวางตัวเธอร์โมมิเตอร์ ให้ทางตุ้มปรอทอยู่ต่ำกว่าปลายเล็กน้อย เพื่อกันลำปรอทไหลกลับ เนื่องจากการสั่นสะเทือน เพื่อที่จะวัดให้ได้ค่า อุณหภูมิสูงที่สุดประจำวันจริงๆ เธอร์โมมิเตอร์ต่ำสุด (Minimum Thermometer)ใช้วัดอุณภูมิต่ำที่สุดประจำวัน เป็นแบบวัตถุเหลวภายใน เช่นพวกแอลกอฮอร์ หรือ น้ำมันใส โดยมีก้านชี้ (Index) อยู่ภายใน เมื่ออุณหภูมิต่ำลงแอลกอฮอร์จะดูดผิวก้านชี้ลงไปด้วย แต่ถ้าอุณหภูมิสูงสุดแอลกอฮอร์จะไหลผ่านก้านชี้ไปได้ ลักษณะการวางตัวเธอร์โมมิเตอร์ จะวางให้อยู่ในระดับแนวนอนจริงๆ |
 |
เธอร์โมมิเตอร์ต่ำสุดยอดหญ้า (Grass minimum Thermometer) หรือเธอร์โมมิเตอร์สำหรับวัดเรดิเอชั่นของพื้นโลก (Terrestrial radiation Thermometer) เป็นเธอร์โมมิเตอร์ต่ำสุดธรรมดานี่เอง ใช้วัดอุณหภูมิที่เกิดจากการแผ่รังสีความร้อน จากตุ้มของๆเหลวภายในกะปุกของเหลว ไปสู่ท้องฟ้า เพื่อทราบเกล็ดน้ำค้าง (Ground Frosts) ในเวลากลางคืน " ไม่ใช่วัดอุณหภูมิของอากาศ " โดยจะวางให้เป็นแนวนอนบนพื้นหญ้าสั้นให้สัมผัสยอดหญ้าพอดี |
 |
เธอร์โมมิเตอร์สำหรับวัดเรดิเอชั่นจากดวงอาทิตย์ (Actinometer) ใช้วัดค่าความแรงของเรดิเอชั่นจากดวงอาทิตย์ ซึ่งบรรลุสู่ผิวโลกในวันหนึ่งๆ โดยใช้เธอร์โมมิเตอร์แบบ เธอร์โมมิเตอร์ตุ้มดำ ใช้เขม่าไฟสีดำอาบเคลือบไว้รอบๆกะปุกปรอทให้ล้ำขึ้นมาทางหลอดแก้ว 1 นิ้ว ซึ่งสีดำจะดูดความร้อนได้ดีที่สุด เธอร์โมมิเตอร์ตุ้มขาว วางไว้เฉยๆ โดยมีแก้วหุ้มตัวเธอร์โมมิเตอร์อีกชั้นหนึ่ง โดยสีขาวจะสะท้อนความร้อนออกได้ดี นำค่าของตุ้มดำและตุ้มขาวมาหาค่าผลเฉลี่ยเรดิเอชั่นจากดวงอาทิตย์ที่บรรลุสู่ผิวโลก |
 |
เครื่องมือวัดอุณภูมิและความชื้นสัมพัทธิ์หรือเครื่องเธอร์โมไฮโกรกราฟ (Thermo-Hygrograph) เป็นเครื่องมือที่อาศัยหลักความจริงที่ว่า เส้นผมมนุษย์เมื่อล้างไขมันออกแล้วจะยืด และหดไปตามการเปลี่ยนแปลงของความชื้นในอากาศ โดยความชื้นสูงเส้นผมจะยืดตัวออก ขณะเดียวกันถ้าความชื้นน้อยเส้นผมก็จะหดตัวเข้าหากัน ซึ่งอุณหภูมิจะผกผันกับความชื้นในอากาศ คือความชื้นสูงอุณหภูมิจะต่ำในทางตรงกันข้าม ความชื้นต่ำอุณหภูมิจะสูง |
 |
 |
 |
เธอร์โมมิเตอร์ใต้ดิน (Soil Thermometers) เป็นเครื่องมือที่ใช้วัดวัดอุณหภูมิใต้ดินที่ความลึกระดับ 5 ,10 ,20 ,50 และ 100 ซม. เพื่อศีกษาการเจริญเติบโตทางรากของพืชในระดับต่างๆ(ความยาวของรากพืช) โดยที่ความลึกระดับ 5 ,10 ,20 ซม. ตัวเรือนเธอร์โมมิเตอร์จะงอเป็นมุมฉาก ขีดเสกลของเครื่องจะอยู่ด้านบน เพื่อสะดวกในการอ่าน สำหรับที่ระดับ 50 และ 100 ซม. ตัวเธอร์โมมิเตอร์จะอยู่ในท่อเหล็กบางๆฝังลงไปในดิน โดยจะมีปลอกแก้วหุ้มอีกชั้นหนึ่ง และตุ้มปรอทจะเคลือบด้วขี้ผึ้งพาราฟิน เพื่อป้องกันไม่ให้เธอร์โมมิเตอร์ขยับเขยื่อนจากท่อ  |
0 และ 5 ซม. |
10 และ 20 ซม. |
50 , 100 ซม. |
 |
ไซโครมิเตอร์ บันไดไมโครไดลเมท เป็นเครื่องมือที่ใช้วัดวัดอุณหภูมิและความชื้นในระดับต่างๆ มี 7 ระดับ ได้แก่ 5 ,10 ,20 ,50 ,100 ,200 และ 400 ซม. เพื่อศึกษาการคายน้ำและการเก็บความชิ้นของลำต้นและใบพืชในระดับต่างๆ  |
 |
กระดาษจะมีสีน้ำเงิน และที่กระดาษจะมีเส้นแบ่งเครื่องหมายบอกเป็นชั่วโมง กระดาษที่ใช้จะมี 3 แบบคือ กระดาษโค้งยาว จะใส่ช่องล่าง ใช้ตั้งแต่ เมษายน - กันยายน กระดาษตรง จะใส่ช่องกลาง ใช้ตั้งแต่ กันยายน - ตุลาคม และมีนาคม - เมษายน กระดาษโค้งสั้น จะใส่ช่องบน ใช้ตั้งแต่ ตุลาคม - กุมภาพันธ์ วิธีการจดบันทึก การอ่านระยะเวลาแสงแดดในกราฟให้ถือ 1 ช่อง เท่ากับ 1 ชั่วโมง โดยแบ่งเป็น 10 ช่อง ช่องละ 6 นาที ตัวอย่างการไหม้ของกระดาษ  |
|
| เครื่องวัดแสงแดดแบบแคมป์เบลสโตกส์ (Campbell-Stokes Recorder) ประกอบด้วยลูกแก้วกลมเป็นรูป sphere ตั้งอยู่ที่ฐาน มีโครง (Bowl) สำหรับสอดกระดาษอาบน้ำยาเคมี เมื่อพลังงานแผ่ความร้อนจากดวงอาทิตย์ส่องมาถูกลูกแก้ว จะทำให้รวมเป็นจุดโฟกัส เผาไหม้กระดาษเป็นทางยาว ความกว้างและความลึกของรอยไหม้ ขึ้นอยู่กับความแรง(ความเข้ม)ของแสงแดด |
||
การตั้งเส้นเที่ยงวัน ซึ่งเปลี่ยนไปตาม Equation of time และไม่ใช่เวลา 12.00 น. จุดโฟกัสจะเผาไหม้ตรงกลางของเครื่องพอดี ก็ต่อเมื่อดวงอาทิตย์ผ่านเมอริเดียน
|
||
ปัจจุบันศูนย์อุตุนิยมวิทยาภาคเหนือเลิกใช้งานแล้ว |
เครื่องวัดฝน (Raingaugea) เครื่องวัดฝนแบบจดบันทึก (Rainfall Recorders) ใช้ลักษณะของไซฟอน (Natural Siphon Gauge or Float Type) ดูดน้ำให้ไหลอกจากถังลูกลอยในเมื่อฝนตกลงมาจนเต็มถัง จะทำให้อากาศถูกดันน้ำออกมาทางท่อด้านล่าง และเมื่อน้ำไหลลงออกจากถัง ลูกลอยหมด อากาศก็จะไหลเข้ามาแทนที่ทำให้อาการไซฟอนหยุดโดยทันที 
|
 |
 |
เครื่องวัดฝนแบบแก้วตวง เป็นที่นิยมกันแพร่หลาย รูปร่างเป็นรูปทรงกระบอกกลมตลอด หรือบางทีทำให้ก้นผายออกเพื่อให้ตั้งได้มั่นคงขึ้น ตัวเครื่องทำด้วยเหล็ก หรือทองแดงที่ไม่เป็นสนิม ตอนขอบบนของเครื่องทำเป็นปากรับน้ำหนักฝนขนาดแน่นอน (นิยมใช้ปากถังขนาด 8 นิ้ว) ที่ขอบปากถังต้องทำให้หนาเป็นพิเศษกันบุบเบี้ยวหรือเสียรูปทรง ติดตั้งไว้บนพื้นดินเรียบและสูงจากพื้นดินไม่เกิน 1 เมตร ห้ามติดตั้งไว้ที่ลาดชัน |
 |
เครื่องวัดฝนแบบชั่งน้ำหนัก (Weighing Type) เป็นแบบที่ใช้อาการของน้ำหนักของถังรองรับน้ำรวมกับน้ำหนักของฝนที่ตกลงมา ไปกระทำต่ออาการกลไกของสปริง หรือโดยระบบสมดุลย์ของน้ำหนัก เครื่องนี้จะไม่มีระบบระบายน้ำออกเองเมื่อน้ำฝนเต็มถังแต่กลไก สามารถบันทึกทั้งทางขึ้นทางลงได้ 4 ครั้ง จนกว่าจะถึงขีดสูงสุดของการรายงาน เครื่องนี้ออกแบบเพื่อป้องกันการระเหยของน้ำให้ลดน้อยลง โดยการเติมน้ำมันพอสมควรลงไปในถังรองรับน้ำฝน เพื่อให้เป็นผ้าหนา 1 มิลลิเเมตรเคลือบผิวหน้าน้ำฝนไว้ หน่วยวัดน้ำฝน มีหน่วยเป็น มิลลิเมตร  ปัจจุบันศูนย์อุตุนิยมวิทยาภาคเหนือเลิกใช้งานแล้ว
|
| เครื่องวัดความเร็วลมและทิศทางลม เครื่องวัดทิศทางลมแบบศรลม (Wind Vanes) เครื่องวัดความเร็วลม (Wind Speed Measurement) หน่วยวัดความเร็วลมเป็น นอต (KT), เมตรต่อวินาที , กิโลเมตรต่อชั่วโมง , ไมล์ต่อชั่วโมง และฟุตต่อวินาที สำหรับประเทศไทยจะใช้เป็น นอต และ กิโลเมตรต่อชั่วโมง |
 |
 |
เครื่องวัดน้ำระเหยแบบถาด (American Class A Pan) จะประกอบด้วย ถาดน้ำ (Evaporation Hook Gauge) ขนาดลึก 10 นิ้ว เส้นผ่าศูนย์กลาง 48 นิ้ว ตั้งสูงจากพื้นดิน 6 นิ้ว ขอวัดระดับน้ำ (Micrometer Hook Gauge) แบ่งสเกลเป็นนิ้ว จาก 0-4 นิ้วจะแบ่งทุกๆ 0.1 นิ้ว มาตรฐาน แบ่งละเอียดลงไปถึง 0.01 นิ้ว  ที่รองรับขอวัดระดับน้ำ (Stilling Well) เป็นรูปทรงกระบอก ป้องกันการพริ้ว หรือกระเพื่อมของน้ำ และเพื่อวางขอวัดระดับน้ำ เธอร์โมมิเตอร์ลอยน้ำ (Floating Thermometer) เป็นเธอร์โมมิเตอร์รูปตัว U ข้างหนึ่งเป็นเธอร์โมมิเตอร์สูงสุด อีกข้างเป็นเธอร์โมมิเตอร์ต่ำสุด ติดที่สุดทุ่นลอยน้ำ 
|
|
ถังเก็บน้ำ (Water-storage Tank) ใช้เฉพาะที่กันดาร และห่างไกลการคมนาคม เครื่องวัดความเร็วลมเหนือถาด (Anemometer) เป็นความเร็วลมรวม (Totalize Wind Velocity) |
||
" อัตราการระเหย " จากผิวพื้นโลก วัดเป็น ปริมาตรของน้ำ ซึ่งหายไปจากการระเหย ต่อหน่วยพื้นที่ ต่อหน่วยเวลา คือเท่ากับความลึกที่หายไปทั้งหมด |
||
เครื่องมือแบบอัตโนมัติ (Automatic Weather Observation System : AWOS) |
 |
 |
เครื่องมือแบบอัตโนมัติ (Automatic Weather Observation System : AWOS) ใช้ในการตรวจอากาศเพื่อการบิน ทำให้เครื่องบินพานิชย์ เครื่องบินทหารและเครื่องบินพลเรือนทุกๆลำ สามารถขึ้น - ลง ณ ท่าอากาศยานด้วยความปลอดภัยมากยิ่งขึ้น และเตือนภัยต่างๆได้ทันต่อเหตุการณ์ โดยเครื่องบินสามารถหลีกเลี่ยงที่จะบินเข้าไปในลักษณะอากาศที่เลวร้าย ขณะที่บินอยู่ในเส้นทางการบิน ช่วยป้องกันอุบัติเหตุที่จะเกิดขึ้นแก่ชีวิตและทรัพย์สินรวมทั้งอากาศยานซึ่งมีมูลค่ามากมายมหาศาล และเป็นไปตามกฏขององค์การบินพลเรือนระหว่างประเทศ (ICAO) และองค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (WMO) เครื่องวัดค่า RVR |
เครื่องมือการตรวจอากาศอัตโนมัติแบบพกพา
|
||
 |
เครื่องตรวจอากาศแบบพกพา เป็นเครื่องตรวอากาศแบบอัตโนมัติชนิดหนึ่ง ซึ่งสามารถนำไปติดตั้งในสถานที่ต่างๆได้อย่างสะดวก และสามารถติดตั้งได้ทุกสภาพภูมิประเทศ ทำให้ง่ายต่อการใช้งาน โดยใช้ระบบเซนเซอร์ต่อเชื่อเข้ากับเครื่อง สามารถอ่านค่าต่างๆที่ทำการตรวจได้จากจอเครื่องตรวจอากาศแบบพกพา และจอทั้งคอมพิวเตอร์ พร้อมบันทึกข้อมูลลงไปในนั้น ทำให้สามารถดึงข้อมูลต่างๆออกมาใช้วิเคระห์ได้ภายหลัง
|
|
  |
เครื่องมือตรวจอากาศชั้นบน |
||
 |
 |
 |
เครื่องวัดสัญญานวิทยุหยั่งอากาศ |
จานรับสัญญาน |
วิทยุหยั่งอากาศ |
เครื่องมือตรวจอากาศชั้นบน (Radiosonde) ด้วยระบบ Vaisala เป็นเครื่องมือตรวจอากาศชั้นบนระบบอัตโนมัติ ที่สามารถตรวจวัดข้อมูลได้ตั้งแต่ระดับผิวพื้น ไปจนถึงชั้นบรรยากาศสูงๆ ( อาจตรวจได้สูงถึง 30 กว่ากิโลเมตรขึ้นไป ) ข้อมูลที่สามารถตรวจได้ ประกอบด้วย ความกดอากาศ ความสูง อุณหภูมิ ความชื้น ความเร็วและทิศทางลม ในระดับมาตราฐาน เช่น 850,700,500,400 มิลลิบาร์ รวมทั้งระดับ 2000,3000,..... ฟิต ฯลฯ และระดับแทรกต่างๆ โดยใช้ระบบจานสัญญานอากาศ รับสัญญาน จากเครื่องหยั่งอากาศที่ติดไปกับบอลลูน ส่งข้อมูลลงมายังคอมพิวเตอร์หรือภาครับทางภาคพื้นดิน |
||
 |
เครื่องมือตรวจอากาศชั้นบนด้วยเรวินด์ระบบ iMet-1790 เครื่องมือชนิดนี้จะประกอบด้วย วิทยุหยั่งอากาศ จานรับสัญญาน ซอฟแวร์คำนวนหาความสูงและทิศทางลม บอลลูนการตรวจอากาศชั้นบนด้วยเรวินด์นี้จะได้ ทิศทางและความเร็วลม ในระดับมาตราฐาน เช่น 850,700,500,400 มิลลิบาร์ รวมทั้งระดับ 2000,3000,..... ฟิต ฯลฯ เท่านั้น ติดตั้งใช้งานล่าสุดเมื่อ 9 เมษายน 2558 |
 |
เครื่องตรวจอากาศชั้นบนด้วยไพล๊อบอลลูนโดยใช้กล้องธีโอโดไลท์ จะตรวจได้เฉพาะทิศทางและความเร็วลมเหมือนกับตรวจด้วยวิทยุหยั่งอากาศ ด้วยเรวินด์ แต่ความสูงจะได้มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับลักษณะอากาศ ถ้าอากาศแจ่มใส ก็สามารถตรวจได้สูงมากๆใช้เวลาในการตรวจอาจจะถึง 1 ชั่วโมง แต่ถ้ามีลักษณะอากาศไม่ดีเช่นมีฟ้าหรัวชื้นหรือแห้ง หรือถ้ามีเมฆต่ำมาก ก็ไม่สามารถตรวจได้ความสูงที่สูงๆ ถ้าตรวจเวลากลางคืนจะใช้เวลาประมาณ 10 - 15 นาที ซึ่งก็แล้วแต่ลักษณะอากาศด้วยเหมือนกัน |
 |
อุปกรณ์ที่ใช้ในการตรวจอากาศชั้นบน บอลลูน ขนาดต่างๆ เช่น 600,300,100, 30 กรัม ขนาดบรรจุแล้วแต่ขนาด บอลลูน เช่น อัดขนาด 2500,2000,1500......ฯลฯ กรัมเป็นต้น แก๊สไฮโดรเจนบริสุทธิ์ ซึ่งเบากว่าอากาศและติดไฟได้ วิทยุหยั่งอากาศ |